Speciaal voor maintenance engineers – hoe je ervoor zorgt dat toestandsbeoordeling taken echt wat opleveren!

Als je al langer mijn blogs leest (of me een beetje kent) dan weet je dat ik een groot fan ben van RCM. Dit is een gestructureerde aanpak waarmee de meest kosteneffectieve onderhoudstaak wordt bepaald voor iedere (mogelijke) storing aan een installatie.

Uit een RCM analyse komen (vrijwel) altijd toestandsbehoordeling taken. Deze toestandsbeoordeling taken zijn belangrijk, want ze zorgen ervoor dat afwijkingen vroegtijdig worden opgemerkt. In RCM taal worden dit ook wel potentiële storingen genoemd oftewel storingen in ontwikkeling.  Als je een potentiële storing eenmaal hebt ontdekt en hier vervolgens tijdig actie op onderneemt voorkom je een functionele storing oftewel uitval van de functie.

Om ervoor te zorgen dat een toestandsbeoordeling taak echt wat oplevert zijn een aantal zaken belangrijk. In deze blog ga ik het hebben over het gebruik van de juiste hulpmiddelen, duidelijke afkeurcriteria en het juiste inspectie interval.

Breng jouw toestandsbeoordeling taken naar een hoger niveau

Een toestandsbeoordeling taak zonder duidelijke afkeurcriteria heeft weinig toegevoegde waarde en zorgt vaak voor onnodige discussie.

Ik zal dit verduidelijken aan de hand van een triplex ketting die zorgt voor de aandrijving van een transportband. De ketting slijt door gebruik. Deze slijtage kunnen we periodiek meten. Hiermee bepalen we de toestand op dat moment. Op basis van de toestand kunnen we besluiten om een vervolgactie te starten.

Stel in de taakomschrijving staat alleen inspecteer de ketting.

Hoe groot is dan de kans dat inspecteur A iets anders van deze ketting ‘vindt’ dan inspecteur B? Die kans is erg groot. Vervolgens ontstaat er een hoop discussie over wie er nu gelijk heeft.

Wat er hier mist? Een goede omschrijving van de toestandsbeoordeling taak, geschikt hulpmiddel en duidelijke afkeurcriteria.

Hoe breng je deze taak nu naar een hoger niveau? Door te zorgen voor een betere omschrijving, geschikt hulpmiddel en duidelijke afkeurcriteria. In dit geval betreft het een ketting van het merk Tsubaki.

Tsubaki levert een hulpmiddel (zogenaamde chain wear indicator) om de mate van slijtage mee te beoordelen. Als je dit hulpmiddel gebruikt maakt het niet meer uit of inspecteur A of B deze ketting inspecteert, ze komen als het goed is allebei tot dezelfde conclusie bij juist gebruik van het hulpmiddel. Als in de taak wordt omschreven dat de ketting ingepland moet gaan worden voor vervanging als het oranje deel van de wear indicator in de ketting valt (zie onderstaande afbeelding) dan zijn we helemaal rond!

De toestandsbeoordeling taak zou dan als volgt kunnen worden omschreven.

Meet de slijtage van de triplex ketting met de Tsubaki Chain Wear Indicator type RS80. Maak een melding in het onderhoudsbeheersysteem indien 0.7% Elongation is bereikt, zodat de ketting gepland vervangen kan gaan worden.

Nu kun je met een gerust hart inspecteur A, B of C langs de installatie sturen. Deze meet objectief met het daarvoor bedoelde hulpmiddel de slijtage van de ketting en zal indien nodig een melding maken voor geplande vervanging in het onderhoudsbeheersysteem.

Dit is natuurlijk slechts 1 voorbeeld. Er zijn nog veel meer voorbeelden te bedenken. Bijvoorbeeld het periodiek meten van de profieldiepte van een autoband. Het hulpmiddel is een profieldieptemeter. Het wettelijk minimum is 1,6 millimeter, maar al vanaf een profieldiepte van 2,5 millimeter zal vanuit de APK een advies volgen om de autoband te vervangen.

Juiste interval ook van belang

Naast het gebruik van het juiste hulpmiddel en het hebben van duidelijke afkeurcriteria is ook het interval van de toestandsbeoordeling taak uiteraard van belang. In het voorbeeld van de ketting wil je het interval zodanig kiezen dat er nog tijd overblijft om de ketting in te plannen voor vervanging. Vaak moet namelijk een productiestilstand worden aangevraagd, de ketting moet besteld worden etc. Als het interval te laag is kan de situatie ontstaan dat de ketting te ver is versleten (of zelfs faalt) waardoor acuut actie nodig is. Dit is de bekende firefighting modus waar je als onderhoudsorganisatie juist van weg wilt blijven. Te frequent meten is uiteraard ook niet ideaal, omdat dit kostbare inspecteurs capaciteit kost.

Voor het bepalen van het juiste interval is de PF-curve van groot belang. P staat voor de potentiële storing. Dit is het punt waarop je kunt detecteren dat een asset begint te falen. F staat voor functionele storing. Dit is het punt waarop de asset daadwerkelijk faalt.

Voor het interval is een 1/2 x PF een algemeen geaccepteerde richtlijn (bron).

Dus in het geval van bovengenoemde ketting zul je op een gegeven moment meten dat de ketting toe is aan vervanging (oranje deel, dit is het punt dat de asset meetbaar begint te falen en de ketting gepland moet worden voor vervanging). Vervolgens schat je met elkaar in dat het nog ca. 2 maanden duurt voordat de ketting daadwerkelijk faalt. Hieruit komt een interval van 1/2 * 2 maanden = maandelijks. Met dit interval zorg je ervoor dat er voldoende tijd overblijft om de noodzakelijke onderhoudsactiviteiten voor te bereiden en uit te voeren. Denk hierbij aan het bestellen van de onderdelen, firma regelen, stilstand aanvragen zodat de ketting tijdens de geplande stilstand vervangen kan worden.

Vaak hoor ik dat je het interval van de taak moet gaan oprekken als er steeds niks uit komt. Dit is een misvatting, het interval moet gebaseerd zijn op de tijd die je nodig hebt om het werk wat volgt uit de toestandsbeoordeling taak goed voor te bereiden, in te plannen en uit te voeren.

Tot slot

Ik hoop je met deze korte blog concrete tips te hebben gegeven om je toestandsbeoordeling taken te verbeteren. Beoordeel de huidige toestandsbeoordeling taken binnen jouw onderhoudsorganisatie eens op de aanwezigheid van een geschikt hulpmiddel, afkeurcriteria en of het interval voldoet aan de vuistregel 1/2 * PF. Misschien heb je zelf nog aanvullende tips? Leuk als je ze hieronder in een reactie deelt!

NB: het woord toestandsbeoordeling taak kun je in deze blog ook vervangen door toestandsafhankelijke taak. Ik vind in deze blog context toestandsbeoordeling taak beter, het maakt namelijk meer duidelijk wat je aan het doen bent. In het voorbeeld dus periodiek de toestand van de ketting beoordelen.