Hoe jij als maintenance engineer lagerschade kunt voorkomen

In vrijwel iedere roterende constructie worden lagers toegepast. Afhankelijk van jouw functie zul je er als maintenance engineer waarschijnlijk regelmatig mee te maken krijgen. Denk bijvoorbeeld aan alle pompen, ventilatoren, transportbanden, tandwielkasten en andere assets die zijn uitgerust met een vorm van lagering.

Naast de vele voordelen hebben lagers ook een belangrijk nadeel en dat is dat er schade aan kan ontstaan. Afhankelijk van de functie van de asset kan dit flinke gevolgen hebben zoals productieverlies, gevolgschade en hoge reparatiekosten.

Falen zien aankomen door monitoring

De gevolgen van het falen van kritische assets proberen de meeste organisaties uiteraard zoveel mogelijk te beperken. Hierdoor zie je in toenemende mate dat er bij kritische assets wordt geïnvesteerd in permanente sensoren op de lagers of er komt periodiek een expert langs om metingen uit te voeren. De techniek om lagers te monitoren wordt daarnaast steeds goedkoper, je ziet tegenwoordig bijvoorbeeld ook al goed betaalbare wireless toepassingen die steeds vaker worden toegepast.

Het monitoren van lagers gaat het lager zelf over het algemeen helaas niet redden. Het voorkomt wel onnodig onderhoud en je ziet de ontwikkeling van lagerschade wel eerder aankomen waardoor je tijd ‘koopt’ om bijvoorbeeld voorbereidingen te kunnen treffen voor de vervanging. Hierdoor voorkom je dat je ongepland stilvalt met je kritische installatie, wat uiteraard een belangrijk voordeel is.

De vele oorzaken van lagerschades

Je ziet dus eerder aankomen dat er iets mis is met een lager en er schade aan het ontstaan is. Het vertelt je echter meestal nog niet direct iets over de oorzaak van de schade.

Er zijn vele oorzaken van lagerschade. Belangrijk om daarbij te weten is dat elk lager een door de fabrikant berekende theoretische levensduur heeft. Wordt deze levensduur niet gehaald dan spreken we van vroegtijdige uitval van het lager. Zo’n 0,5% van de lagers valt vroegtijdig uit (bron: brammer). Dit lijkt niet veel maar aangezien er miljoenen lagers op de wereld in omloop zijn is dit in aantallen uitgedrukt toch een aanzienlijke hoeveelheid.

Oorzaken van lagerschades met als gevolg vroegtijdige uitval kunnen zeer uiteenlopend zijn bijvoorbeeld:

• onder- of oversmering van het lager
• gebruik van het verkeerde smeermiddel
• vervuiling
• verkeerde uitlijning
• instabiele fundatie
• montagefouten
• false brinelling
• true brinelling
• vermoeiing
• corrosie/passingroest
• elektrische stroomdoorgang

Wie goed naar een wentellager kijkt en zich verdiept in de fabricage zal zien dat wentellagers echte precisie producten zijn. Zo zouden ze dan ook behandeld moeten worden om vroegtijdige uitval te voorkomen, maar de praktijk is helaas vaak anders.

Vaak gaat het bij de montage al mis, lagers worden onzorgvuldig en met de verkeerde gereedschappen gemonteerd, de passingen voldoen niet aan de gestelde normen, het verkeerde lagervet wordt toegepast, het lager wordt verkeerd afgesteld, de omgeving is vervuild waardoor er tijdens de montage al vuil in het lager komt etc.

Aangezien lagers echte precisie producten zijn verdienen ze een zorgvuldige behandeling. Zelf vergelijk ik het monteren van een lager vaak met het werk van een chirurg, die geef je ook een schone werkomgeving en passend gereedschap en daarnaast is de chirurg uiteraard opgeleid en wordt regelmatig getraind om bij voortduring zijn precisie werk goed te kunnen blijven doen. Zo zou het ook moeten zijn met de werkomgeving en diegene die verantwoordelijk is voor het de- en monteren van lagers en het onderhoud ervan.

Stel dat we ervan uitgaan dat het lager goed gemonteerd wordt, dan zal de asset daarna weer in gebruik worden genomen. Ook dan zijn er nog tal van factoren die ervoor kunnen zorgen dat het lager vroegtijdig uitvalt. Klopt bijvoorbeeld de uitlijning niet of wordt er teveel of juist te weinig nagesmeerd dan zal dit de levensduur van het lager negatief beïnvloeden.

Teveel smering is net zo funest als te weinig

Wist je bijvoorbeeld dat teveel smeren bij bepaalde applicaties net zo slecht is als te weinig smering? Om dit goed te snappen haal ik vaak het volgende voorbeeld aan. Stel je eens voor dat je met je voeten door enkelhoog water aan het rennen bent. Dit gaat prima. Nu ga je hetzelfde doen maar dan in dieper water wat tot boven je knieën komt. Dit kost je enorm veel energie en je bent snel uitgeput. Dit is ongeveer wat er ook bij oversmering gebeurt. Het teveel aan vet in het lager werkt juist tegen in plaats van mee (het kan zelfs voorkomen dat door oversmering ook nog de afdichtingen eruit worden geperst, die juist moeten voorkomen dat er vuil in het lager komt). In een latere blog zal ik hier nog wat dieper op in gaan.

Ook het smeren van het lager met diverse smeermiddelen door elkaar kan helemaal verkeerd uitpakken. Dit zijn allemaal aandachtspunten in de gebruikersfase om te voorkomen dat het lager vroegtijdig uitvalt.

Hoe jij als maintenance engineer lagerschade kan voorkomen

Maar wat kan de maintenance engineer concreet doen als er eenmaal lagerschade is geconstateerd bij een kritische asset? Dat zal ik hieronder uitleggen.

Wanneer er lagerschade wordt geconstateerd dan wil je daar (hoop ik) van leren als organisatie. Wat heeft precies de schade veroorzaakt en wat kunnen we er aan doen om dit in de toekomst te voorkomen?

De maintenance engineer heeft hier mijns inziens een cruciale rol. Die is namelijk verantwoordelijk voor het verbeteren van de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de installaties.

Wat de maintenance engineer in deze situatie concreet kan doen is het beschadigde lager veilig stellen en verder laten onderzoeken door een expert.

Het lager vertelt jou namelijk een belangrijk verhaal. Het verhaal of hij tijdens de eerste montage bijvoorbeeld is ‘ mishandeld’, of dat hij ‘onder stroom is gezet’ of bijvoorbeeld te zwaar belast is geweest, teveel of te weinig is gesmeerd of etc etc. Alleen achter dit verhaal kom je natuurlijk pas als je het lager verder in detail onderzoekt en niet in de oud ijzerbak gooit.

De maintenance engineer kan ervoor zorgen dat het lager wordt veiliggesteld. Belangrijk daarbij is dat het lager niet wordt schoongemaakt, want hierdoor zou bewijsmateriaal zoals oude vetresten verloren gaan. Zie het als een crime scene waar eerst alle sporen worden veiliggesteld voordat de ‘plek des onheils’ weer wordt vrijgegeven :).

Vervolgens kan de maintenance engineer ervoor zorgen dat het lager wordt opgestuurd naar de lagerfabrikant of een andere expert incl. relevante gegevens zoals toerental, omgevingscondities en onderhoudsverleden. Op basis hiervan kan de fabrikant dan nader onderzoek doen naar de oorzaak van de schade.

De fabrikant onderzoekt het lager en komt met een rapport met conclusies en aanbevelingen. Op basis van dit rapport kan de maintenance engineer vervolgens gericht actie ondernemen om herhaling te voorkomen!

Daar zit wat mij betreft de echte toegevoegde waarde van de maintenance engineer om lagerschade te voorkomen in de toekomst en een cultuur van continue verbeteren te stimuleren binnen de organisatie.

Ik hoop dan ook van harte dat je iets aan de informatie in deze blog hebt gehad en er concreet mee aan de slag gaat.

Verder praten?

Wil je verder praten over het verbeteren van de betrouwbaarheid en de beschikbaarheid van kritische assets en de rol van de maintenance engineer hierin, of heb je gewoon behoefte aan no-nonsense advies laat dan hieronder gerust een reactie achter of neem contact met mij op!

Volg mij ook gerust op LinkedIn om nooit meer iets te missen.

Recent

• SAP PM tips & tricks : hoe ga je om met niet uitgevoerde...2 februari 2024 - 12:06
• Doe dit om jouw onderhoud werkstroom direct te verbeter...19 december 2023 - 16:48
• SAP PM tips & tricks : de kunst van het weglaten, hoe...11 oktober 2023 - 15:46
• Speciaal voor maintenance engineers – hoe je ervoor...12 september 2023 - 11:37

Populair

• Hoe de rol van de maintenance engineer de komende 10 jaar...1 februari 2018 - 22:14
• De primaire rol van de maintenance engineer binnen uw o...4 november 2017 - 22:54
• 6 tips voor een goede start als beginnende maintenance ...28 oktober 2018 - 20:55
• Hoe jij als maintenance engineer lagerschade kunt voork...19 juni 2018 - 20:21

Reacties

• Hi Pieter, Je bedoelt de man op het filmpje zeker 😊...7 oktober 2022 - 11:15 door Justien
• wat een mooi accent XD LMAO7 oktober 2022 - 10:21 door pieter
• It sounds fantastic. A real break through in the complex...15 oktober 2020 - 21:06 door Gert van Harten
• Hoi Rik! Dank je wel, dat is inderdaad een mooie aanvulling!...4 maart 2019 - 19:19 door Justien

Tags

Asset Management assets beginnende maintenance engineer beschikbaarheid verhogen CMMS Computerized Maintenance Management System Dagstarts Ebook maintenance Ebook maintenance engineer Ebook maintenance engineering Gatekeeping; onderhoudswerkstroom; werkstroomoptimalisatie; meldingen; Inspectie hulpmiddel machine learning algoritmes Maintenance engineer MAintenance engineering maintenance engineering; asset management maintenance management maintenance planning maintenance trainee maintenance work order planning onderhoudshistorie; administratie; werkstroom proces; onderhoud werkstroom; compliance onderhoudskosten; besparen; onderhoudsbudget; tips; Paperback Plant maintenance RCM RCM-II RCM-II; reliability centered maintenance; Reliability Centered Maintenance Reliability engineer SAP SAP Key User SAP Plant Maintenance SAP PM SAP PM; notification; SAP PM module; Plant Maintenance; SAP melding SAP PM; SAP GUI; Beveiligingsinstellingen: SAP PM SAP PM; SAP Plant Maintenance; Notifications; Work Orders SAP PM Module SAP PM online cursus SAP PM tips & tricks standaard werkstroom; Startende maintenance engineer verbeteren betrouwbaarheid en beschikbaarheid elektromotoren visualisatie werkvoorbereiding world class maintenance

Categorieën

• Asset management
• Maintenance engineering
• Onderhoud werkstroom
• SAP PM Tips & Tricks