Waarom ultrasoon smeren een geweldige manier is om storingen te voorkomen

Foto met dank aan Almeco

In mijn vorige blog heb je al kunnen lezen hoe jij als maintenance engineer lagerschade kunt voorkomen door een vroegtijdig gefaald lager in detail te laten onderzoeken. Helaas is het lager dan al gefaald en is de installatie voor reparatie uit bedrijf genomen.

Je kunt er natuurlijk veel beter voor zorgen dat een lager zijn berekende levensduur haalt.

Maar hoe bereik je dat het beste in de praktijk? Dat ga ik wat verder uitdiepen in deze blog.

Als voorbeeld neem ik onderstaande ventilator zoals deze veel voorkomt in de industrie.

Foto met dank aan Almeco

Deze ventilator is uitgerust met vetgesmeerde lagers die periodiek nagesmeerd moeten worden. Mijn ervaring is dat de meeste organisaties hiervoor een kalender gebaseerd smeersysteem gebruiken. Dit betekent dat een smeertechnicus op vaste dagen een lijst met installaties langs loopt om ze te smeren.

Op die manier smeren houdt echter geen rekening met de dynamiek van de industrie. Installaties staan bijvoorbeeld regelmatig stil omdat er productie overschot is of draaien in een periode juist veel vaker. Ook zijn buiten opgestelde installaties onderhevig aan weersinvloeden.

Hierdoor verschilt ook de nasmeer behoefte. Doordat het smeerschema hier echter geen rekening mee houdt is er een groot risico op oversmering (de installatie wordt gesmeerd maar dit was nog helemaal niet nodig) of ondersmering (de installatie had al veel eerder nagesmeerd moeten worden). Beide gevallen zijn niet ideaal. Al is het natuurlijk wel al veel beter dan helemaal niet smeren, laat dat duidelijk zijn!

Als we echt goed zorgen voor onze lagers dan smeren we ze op het juiste moment met de juiste hoeveelheid. We smeren dan dus toestand afhankelijk in plaats van kalender gebaseerd. Hoe kan dit het beste bereikt worden? Het antwoord is ultrasoon smeren.

Wat proberen we te bereiken met smering?

Het primaire doel van smering is proberen het wrijving niveau in het lager naar een zo optimaal mogelijk niveau te brengen en metallisch contact te voorkomen tussen de verschillende lager componenten. Helemaal geen wrijving is helaas onmogelijk. Veranderingen in wrijving niveau in het lager kunnen worden gehoord en weergegeven in decibel waarden. De noodzaak tot nasmeren van het lager wordt dus zichtbaar aan een verandering van deze decibel waarden.

Ultrasoon smeren in de praktijk

Als we luisteren naar het lager kunnen we dus goed horen of nasmeren noodzakelijk is.

Alleen luisteren is natuurlijk niet genoeg. Dan wordt het wel erg subjectief. Er dient een zogenaamde baseline te zijn. Gelukkig zijn er tegenwoordig vele geschikte ultrasone hulpmiddelen die zijn uitgerust met een digitale decibel meter en datalogging. Daarmee kan een initiële meting worden uitgevoerd en opgeslagen worden per asset waarbij men vaststelt dat het lager op dat moment voldoende is gesmeerd. Dit geeft dan een zogenaamde dB microvolt waarde baseline. In de toekomst is dan relatief gemakkelijk te bepalen of het lager nasmering nodig heeft. Een globale richtlijn (bron: SDT ultrasound):

• Stijging van 8 dB microvolt t.o.v. de baseline > nasmering is nodig.
• Stijging van 16 dB microvolt t.o.v. de baseline > het lager is waarschijnlijk beschadigd.
• Stijging van 24 dB microvolt t.o.v. de baseline > het lager is flink beschadigd en catastrofaal falen v/h lager is mogelijk.

Naast dat we kunnen horen of het lager voldoende gesmeerd is kunnen we dus ook nasmeren en op basis van de verandering van het geluid bepalen of we voldoende hebben gesmeerd. We smeren langzaam en zien het decibel niveau dalen. Als de decibelwaarde een minimale waarde bereikt en stabiliseert moeten we goed gaan opletten. Steeds met korte tussenpozen een kleine dosis extra vet toevoegen totdat het decibel niveau weer begint te stijgen. Dan direct stoppen want het lager is nu genoeg gesmeerd!

Naast dat we door ultrasoon smeren steeds precies genoeg smeren heeft het nog tal van andere voordelen o.a.:

• Als het vet het lager niet bereikt (bijv. door een verstopt vetkanaal of andere afwijking) dan merken we het op want het dB niveau verandert niet tijdens het smeren.
• Het vetverbruik zal gaan dalen
• Het aantal lager gerelateerde storingen neemt af en de betrouwbaarheid neemt toe
• Door datalogging wordt per installatie belangrijke gegevens opgeslagen voor verdere optimalisatie van het onderhoud
• Een ‘Reliability Cultuur’ wordt hiermee gestimuleerd en gevoed binnen de organisatie
• Minder storingen betekent dat er meer tijd over blijft voor het doorvoeren van andere structurele verbeteringen

Onderstaand een filmpje van een lager wat ultrasoon wordt nagesmeerd:

Hoor je dat fantastische geluid op het einde van het filmpje? Dat is het resultaat van een goed nagesmeerd lager.

Voor welke installaties is ultrasoon smeren het meest geschikt?

De meeste benefits van ultrasoon smeren zijn te behalen bij sneldraaiende toepassingen zoals pompen, ventilatoren en compressoren. Het is wat minder geschikt voor lage toeren installaties zoals rollenbanen en transportbanden.

Hoe te implementeren?

Het succes van ultrasoon smeren hangt af van organisatie en commitment. Zonder deze twee elementen wordt het erg moeilijk om een ultrasoon smeerprogramma succesvol op te zetten.

Het helder definieren van doelstellingen is mijns inziens de enige manier om organisatie rondom een project te creeeren. Een projectmatige aanpak met goede structuur en een zorgvuldige uitvoering zal snel meetbare resultaten gaan opleveren, daarvan ben ik overtuigd. Dit is dan de voedingsbodem voor het verder laten groeien en duurzaam inbedden van ultrasoon smeren in de organisatie.

Slot

Zo’n 40% van de lagers valt vroegtijdig uit door smering gerelateerde oorzaken (bron: SKF). Als je in de praktijk heel goed zorgt voor de aanwezige lagers dan zul je gaan merken dat het aantal storingen significant gaat afnemen. Ultrasoon smeren kan daarbij gezien worden als best practice. De investering hierin verdient zichzelf in korte tijd dubbel en dwars terug. Daar ben ik heilig van overtuigd.

Ik hoop dan ook dat je iets aan deze blog hebt gehad en er concreet mee aan de slag gaat!

Hulp nodig?

Kun je wel wat hulp gebruiken bij het verbeteren van de betrouwbaarheid en de beschikbaarheid van jouw kritische assets? Of heb je gewoon behoefte aan no-nonsense advies op maintenance en asset management gebied laat dan hieronder gerust een reactie achter of neem contact met mij op!

Voeg mij ook gerust toe op LinkedIn of schrijf je gratis in om nooit meer een nieuwe blog te missen.